Oncologie Fysiotherapie

Behandeling

Oncologiefysiotherapie is een specialisatie binnen de reguliere fysiotherapie. Ze richt zich specifiek op het behandelen van bewegingsproblemen welke veroorzaakt worden door de kanker zelf of welke veroorzaakt worden door de medische behandeling van de kanker. Deze medische behandeling kan bestaan uit chemotherapie, radiotherapie, immunotherapie, hormoontherapie en/of een operatie. Problemen die zich voor kunnen doen zijn: pijn, stug littekenweefsel, spanningsklachten, vermoeidheid, conditieverlies, spierzwakte, huidveranderingen, stijfheid van gewrichten en lymfoedeem.

Deskundigheid

De oncologiefysiotherapeut is een gespecialiseerde fysiotherapeut die zich bezig houdt met de behandeling en het coachen van patienten met kanker. Door middel van een extra opleiding naast de reguliere fysiotherapieopleiding heeft zij de kennis, vaardigheden en competenties verworven die nodig zijn bij de (complexe) problematiek van deze patientengroep. Kennis van de ziekte, de medische behandelingen en de gevolgen van deze medische behandelingen zijn van belang om de oncologische patient zo goed mogelijk te kunnen begeleiden. Tevens is de oncologiefysiotherapeut in staat om op adequate manier de oncologische patient te begeleiden en te ondersteunen op psychosociaal vlak tijdens deze ingrijpende periode. Zij heeft daarnaast de vaardigheden om goed met alle andere partijen, die betrokken zijn bij de behandeling van de oncologische patient, te communiceren.

De oncologiefysiotherapeut kan worden ingezet in alle fasen van de kanker.

In de curatieve fase is alles gericht op het bestrijden van de kanker. De oncologiefysiotherapeut kan in deze fase helpen bij het beperken en bestrijden van conditieverlies en het verlichten van spanningsklachten.
In de herstelfase gaat het om herwinnen van beweeglijkheid, kwaliteit van leven en het herwinnen van controle over de activiteiten van het dagelijkse leven. De oncologiefysiotherapeut kan bijvoorbeeld helpen met een trainingsprogramma om de conditie te verbeteren en adviseren bij het hervatten van werk en sport.
Als de patient na een succesvolle behandeling is genezen, zijn er soms wel blijvende gevolgen zoals bewegingsproblemen of vermoeidheid. Goede nazorg is dan belangrijk. Soms kan de ziekte niet (volledig) worden genezen, maar wel onder controle gebracht en gehouden worden. Kanker krijgt dan meer het karakter van een chronische ziekte. Dit heeft fysieke, psychische en sociale gevolgen voor de patient. Iedere patient moet op eigen wijze leren omgaan met de nieuwe situatie. De oncologiefysiotherapeut behandelt voorkomende klachten en ondersteunt en coacht de oncologische patient.
De palliatieve fase begint op het moment dat de patient te horen krijgt dat genezing niet meer mogelijk is en de behandeling ook niet meer op genezing wordt gericht. Deze fase kan weken, maanden maar soms ook jaren duren. De kwaliteit van leven en de wens van de patient staat in deze fase centraal! De oncologiefysiotherapeut kan helpen om zolang mogelijk een actief leven te leiden.
In de terminale fase wordt het duidelijk dat het levenseinde nadert. De patient moet afscheid nemen van zijn naasten en van het leven. In deze fase staat het comfort van de patient centraal. De oncologiefysiotherapeut kan bijvoorbeeld helpen bij het zoeken naar de meest comfortabele houding. Ademhalingsoefeningen kunnen verlichting geven bij benauwdheid. Pijn en angst kunnen verminderen door ontspanningsoefeningen.

Coaching

Naast de fysiotherapeutische behandeling bij mensen met kanker kan de oncologiefysiotherapeut ook een coachende en adviserende rol spelen voor collega fysiotherapeuten, huisartsen en anderen hulpverleners. Zo kan een oncologische patient die elders onder behandeling is met een gerichte vraagstelling voor een eenmalig consult naar de oncologiefysiotherapeut verwezen worden.

Bron: nvfl